لیلا سادات حسینی مسئول گردشگری مذهبی، تعالی بخش و مقاومت دفتر توسعه گردشگری داخلی در یادداشتی نوشت: گردشگری علاوه بر نقش اقتصادی و تفریحی، می‌تواند به عنوان ابزاری قدرتمند برای انتقال فرهنگ، تاریخ و هویت ملی به نسل‌های آینده مورد استفاده قرار گیرد. گردشگری مقاومت یکی از شاخه‌های مهم گردشگری فرهنگی است که بر معرفی شخصیت‌های مبارز، وقایع تاریخی و اماکن مرتبط با مقاومت ملی و بین‌المللی تمرکز دارد. این نوع گردشگری در ایران به دلیل پیشینه غنی کشور در مبارزات تاریخی، از دوران مشروطه تا انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، ظرفیت‌های بسیاری دارد.

در سال‌های اخیر، توجه به گردشگری مقاومت افزایش یافته و مسیرهای جدیدی برای معرفی این حوزه تعریف شده است. حضور این شاخه از گردشگری در هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران نیز گامی مهم برای معرفی توانمندی‌های آن به فعالان صنعت گردشگری و عموم مردم محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین نقاط گردشگری مقاومت در ایران، مزار سردار شهید قاسم سلیمانی در کرمان است که نه‌تنها برای مردم ایران، بلکه برای علاقه‌مندان به جریان مقاومت در سراسر جهان، اهمیت ویژه‌ای دارد.

گردشگری مقاومت، مفهومی فراتر از یک روایت تاریخی

گردشگری مقاومت تنها به بازدید از مکان‌های تاریخی محدود نمی‌شود، بلکه با هدف تقویت هویت ملی، افزایش آگاهی عمومی و ترویج ارزش‌های ایثار و فداکاری طراحی شده است. این نوع گردشگری شامل مقاصد متعددی در سراسر ایران است که هر یک بخشی از تاریخ مبارزات مردم را روایت می‌کنند.

مهم‌ترین مسیرهای گردشگری مقاومت در ایران

۱. مسیر مشروطه‌خواهی (آذربایجان شرقی و تهران)

خانه مشروطه تبریز (محل جلسات ستارخان و باقرخان)

مقبره ستارخان و باقرخان در تبریز

مجلس شورای ملی قدیم در تهران (کانون قانون‌گذاری مشروطه)

۲. مسیر نهضت جنگل (گیلان و مازندران)

خانه میرزا کوچک خان جنگلی در رشت

مناطق جنگلی محل استقرار نیروهای نهضت جنگل

آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در رشت

۳. مسیر مبارزات جنوب (بوشهر و خوزستان)

خانه و موزه رئیسعلی دلواری در بوشهر

میدان‌های نبرد رئیسعلی دلواری با استعمار انگلیس

یادمان شهدای هویزه و خرمشهر (دوران دفاع مقدس)

۴. مسیر انقلاب اسلامی (قم، تهران، مشهد، تبریز)

خانه امام خمینی در قم

میدان ۱۵ خرداد و بازار تهران (محل تجمعات انقلاب)

مدرسه فیضیه قم (مرکز مبارزات روحانیت)

۵. مسیر دفاع مقدس و مقاومت معاصر (خوزستان، کرمانشاه، کرمان)

یادمان‌های شلمچه، فکه و طلائیه

موزه جنگ خرمشهر و آبادان

مزار سردار شهید قاسم سلیمانی در کرمان

مزار شهید قاسم سلیمانی؛ نماد مقاومت معاصر

در هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران که با شعار گردشگری و صلحبرگزار شد، غرفه گردشگری مقاومت برای سومین سال متوالی حضور یافت. هدف از این حضور، معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های این حوزه از گردشگری به فعالان صنعت گردشگری، سیاست‌گذاران، سرمایه‌گذاران و عموم مردم بوده است.

مهم‌ترین اهداف شرکت در نمایشگاه:

1-ترویج فرهنگ مقاومت و ایثار از طریق نمایش ظرفیت‌های گردشگری مقاومت

2- افزایش آگاهی عمومی درباره مکان‌های تاریخی و شخصیت‌های مقاومت

3- ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌ها برای رونق این حوزه

4- جلب توجه گردشگران داخلی و خارجی به مسیرهای جدید گردشگری مقاومت

5- ارتباط با سازمان‌های گردشگری بین‌المللی برای تبادل تجربیات در حوزه گردشگری تاریخی

6- تشویق نسل جوان به شناخت بهتر تاریخ ایران از طریق سفرهای آموزشی و فرهنگی

7- تقویت تعاملات بین‌المللی برای معرفی ایران به عنوان قطب مقاومت در منطقه

8- آگاهی‌بخشی به نسل جدید درباره مبارزات تاریخی ایران در برابر استعمار و استبداد.

9- تقویت هویت ملی و فرهنگی از طریق بازدید از اماکن تاریخی مرتبط با مقاومت.

10- الهام‌بخشی به جوانان با معرفی شخصیت‌هایی مانند ستارخان، باقرخان، میرزا کوچک خان، رئیسعلی دلواری، سرداران دفاع مقدس و شهدای انقلاب.

11- ایجاد احساس مسئولیت و افتخار ملی از طریق روایت‌های مستند و جذاب از تاریخ مقاومت ایران.

12 -توسعه گردشگری فرهنگی و تاریخی و معرفی ایران به عنوان کشوری با پیشینه‌ای غنی در مبارزه برای استقلال و آزادی.

نتایج و چشم‌انداز آینده

گردشگری مقاومت، تنها روایتگر گذشته نیست، بلکه ابزاری برای هویت‌سازی، آگاهی‌بخشی و ایجاد حس افتخار ملی در نسل‌های آینده است. این نوع گردشگری، علاوه بر حفظ میراث تاریخی، می‌تواند به یکی از شاخه‌های مهم گردشگری فرهنگی و تاریخی در ایران تبدیل شود. با برنامه‌ریزی صحیح و توسعه زیرساخت‌های لازم، گردشگری مقاومت می‌تواند نقش مهمی در تقویت هویت ملی، توسعه پایدار و افزایش تعاملات فرهنگی ایران با جهان ایفا کند.

حضور گردشگری مقاومت در نمایشگاه بین‌المللی، فرصتی مغتنم برای معرفی این ظرفیت ارزشمند بود. با توسعه مسیرهای گردشگری مقاومت، می‌توان به تقویت اقتصاد محلی، حفظ میراث تاریخی و افزایش آگاهی نسل جوان درباره ارزش‌های ملی و مبارزاتی ایران کمک کرد.

راهکارهای پیشنهادی برای توسعه گردشگری مقاومت:

- سرمایه‌گذاری در ایجاد موزه‌های تعاملی و دیجیتال برای نمایش تاریخ مقاومت

- برگزاری تورهای ویژه دانش‌آموزی و دانشجویی برای آشنایی نسل جدید با این میراث ارزشمند

- تولید مستندها و کتاب‌های گردشگری برای معرفی جاذبه‌های مقاومت

- توسعه همکاری‌های بین‌المللی برای معرفی مبارزات تاریخی ایران در سطح جهانی.